ពាក្យថា “ប្រាក់ខែ” ពិតជាមានប្រភពមកពីពាក្យឡាតាំង “salarium” ដែលបានមកពីពាក្យ “sal” មានន័យថា “អំបិល”។ តើអ្នកធ្លាប់ឆ្ងល់ទេថា ហេតុអ្វីបានជាគេហៅលុយដែលយើងរកបានថា “ប្រាក់ខែ” (salary)? ពាក្យនេះមានប្រវត្តិដ៏យូរលង់ណាស់មកហើយ! តាមពិត ពាក្យ “salary” ជាភាសាអង់គ្លេស...
ចំណេះដឹងទូទៅ
ក្នុងអំឡុងពេលនៃការគ្រប់គ្រងរបស់អង់គ្លេសនៅឥណ្ឌា (British Raj) មន្ត្រីទាំងឡាយបានកើតក្តីបារម្ភអំពីចំនួនពស់វែកពិសដែលមានការកើនឡើងនៅក្នុងទីក្រុងដេលី (Delhi)។ ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហានេះ ពួកគេបានដាក់ចេញនូវគោលនយោបាយផ្តល់រង្វាន់សម្រាប់ការចាប់បានសាកសពពស់វែកងាប់នីមួយៗ។ ដំបូង គោលនយោបាយនេះ ហាក់ដូចជាទទួលបានជោគជ័យ ដោយសារពស់វែកជាច្រើនត្រូវបានសម្លាប់។ ប៉ុន្តែមិនយូរប៉ុន្មាន ផលវិបាកដែលមិនបានគិតទុកជាមុនបានលេចឡើង។ អ្នកស្រុកដែលមានគំនិតជំនួញបានចាប់ផ្តើមបង្កាត់ពស់វែក ដើម្បីទាមទារយកប្រាក់រង្វាន់។ នៅពេលដែលរដ្ឋាភិបាលដឹងពីចន្លោះប្រហោងនេះ ហើយបានលុបចោលនូវកម្មវិធីផ្តល់រង្វាន់...
ក្រកិច្ច, ក្រកល, ក្រដឹង, ក្រយល់, ក្រវៃច្នៃទាស់ ក្រទាំង ៥ យ៉ាងនេះ មានអត្ថន័យថា៖ ១. ក្រកិច្ច គឺការអ្វីៗដែលគេត្រូវធ្វើ ហៅថាកិច្ច ; កិច្ចនេះក្រពុំងាយយល់ទេ ។ ២....
ទ្រឹស្ដីល្បែង (Game theory) គឺជាផ្នែកមួយនៃគណិតវិទ្យាអនុវត្តដែលត្រូវបានប្រើប្រាស់នៅក្នុងវិទ្យាសាស្ត្រសង្គម ដូចជាសេដ្ឋកិច្ច ក៏ដូចជាក្នុងជីវវិទ្យា វិស្វកម្ម វិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយ ទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ និងជំនាញគ្រប់គ្រង។ ទ្រឹស្ដីល្បែង ទាញយកឥរិយាបថក្នុងស្ថានភាពយុទ្ធសាស្ត្រ ឬហៅថាល្បែង (ដែលជោគជ័យរបស់បុគ្គលម្នាក់ក្នុងការសម្រេចចិត្តបានមកពីការសម្រេចចិត្តរបស់បុគ្គលដទៃ) មកវិភាគតាមបែបគណិតវិទ្យា។ ទ្រឹស្ដីនេះ ជាដំបូងត្រូវបានប្រើប្រាស់ដើម្បីវិភាគការប្រកួតប្រជែងដែលបុគ្គលម្នាក់ធ្វើបានប្រសើរជាងដោយសកម្មភាពនៃបុគ្គលផ្សេងមួយទៀត (zero...
សូក្រាត ជាអ្នកទស្សនវិទូជនជាតិក្រិចដែលនៅកើតនៅឆ្នាំ៤៧០ មុនគ.ស និងបានស្លាប់ក្នុងឆ្នាំ៣៩៩ មុនគ.ស។ សូក្រាត គឺជាទស្សនវិទូជនជាតិក្រិចបុរាណ ដែលត្រូវបានគេជឿថាជាស្ថាបនិកម្នាក់នៃទស្សនវិទូលោកខាងលិច ហើយជាទស្សនវិទូខាងសីលធម៌ដំបូងគេ។ ស្នាដៃ និងទស្សនៈរបស់លោក ភាគច្រើនគេស្គាល់តាមរយៈៈឯកសារនៃការសរសេររបស់អ្នកនិពន្ធបុរាណ របស់កូនសិស្សរបស់គាត់ គឺ ផ្លងតុង និង ស៊ីណូហ្វុន។...
១. ពេលគេលេងភ្លេងរំខានអ្នកម៉ោង ១២ យប់ កុំខឹងគេ ចាំពេលម៉ោង ៤ ទៀបភ្លឺ ចាំដាស់គេឱ្យភ្ញាក់ ចាំប្រាប់គាត់ថាដេញពីរោះណាស់។ ២. ពេលនិយាយ និយាយឱ្យដូចធម្មតា ពេលគិត គិតឱ្យដូចបណ្ឌិត។ ៣. រឿងដែលគួរឱ្យអាណោចអាធម្មជាងគេ...
មង្គល គឺជាសេចក្តីសុខ សេចក្តីចម្រើន សិរីសួស្តីដែលបានមកពីការប្រព្រឹត្តប្រតិបត្តិរបស់អ្នកដែលត្រូវការសេចក្តីសុខចម្រើន។ មង្គល មិនមែនបានមកដោយការអុជធូបបួងសួង បន់ស្រន់សុំពីអាទិទេព ឬព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធឡើយ គឺបានមកពីអំពើល្អដែលខ្លួនបានធ្វើ។ ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធ ទ្រង់សម្ដែងអំពីមង្គលទាំងនោះដូចមានសេចក្តីខាងក្រោមនេះ៖ ចំណេះដឹងទូទៅ៖ តើព្រះត្រៃបិដកគឺជាអ្វី? ១. កិរិយាមិនសេពគប់នូវបុគ្គលពាលទាំងឡាយ។ ២.កិរិយាដែលសេពគប់នូវបុគ្គលជាបណ្ឌិតទាំងឡាយ។ ៣. កិរិយាបូជាដល់បុគ្គលដែលគួរបូជាទាំងឡាយ។...
មនុស្សគ្រប់រូប សុទ្ធតែចង់រស់នៅក្នុងសិទ្ធិសេរីភាព សុភមង្គល និងសេចក្តីថ្លៃថ្នូរ។ ដើម្បីសម្រេចបំណងនេះបាន មនុស្សគ្រប់រូបត្រូវប្រព្រឹត្តិតាមច្បាប់ ប្រពៃណី ទំនៀមទម្លាប់ សុជីវធម៌របស់សង្គមឱ្យបានត្រឹមត្រូវ ព្រមទាំងចេះទទួលស្គាល់ចំណុចល្អ និងចំណុចមិនល្អរបស់ខ្លួន ដែលបានប្រព្រឹត្តកន្លងមក ហើយត្រូវព្យាយាមស្វែងយល់ និងកែលម្អរាល់ចំណុចខ្វះខាតទាំងនោះ ដើម្បីសំអិតសំអាងខ្លួនឱ្យក្លាយជាមនុស្សមានតម្លៃ មានសេចក្តីថ្លៃថ្នូរសម្រាប់ខ្លួនឯង គ្រួសារ...
ព្រះត្រៃបិដក ប្រែថា កញ្រ្ចែង ឬ ល្អី ៣ សម្រាប់ផ្ទុកពាក្យពេចន៍របស់ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធ គឺ៖ វិនយបិដក វិនយបិដក គឺជាគម្ពីរខាងព្រះពុទ្ធសាសនាដែលបានចារិកទុកនូវពុទ្ធប្បញ្ញត្តិ និងពុទ្ធានុញាត។ ក្នុងវិនយបិដកដែលបានចែកចេញជា ៥ គម្ពីរ គឺ អា., បា., ម.,...
អរិយសត្ថា ជាសមណសក្តិ ទីមេគណ ឬចៅអធិការដែលជាអ្នកតែងច្បាប់នេះបានជាគេឱ្យឈ្មោះថា “ច្បាប់អរិយសត្ថា” ដូច្នេះ។ (បទកាកគតិ) អរិយសត្ថា គំនិតចែងចារ ចងទុកជាច្បាប់ឲ្យអស់សិស្សផង ត្រងត្រាប់សណ្តាប់ យកជាតម្រាប់តម្រង់អាត្មា។ ឲ្យមានប្រយោជន៍ ប្រយ័ត្នអសោចិ៍ រាល់រូបអ្នកណាអម្បាលមករៀន របៀនសាស្ត្រា ប្រយ័ត្នអាត្មាការកេរ្តិ៍លោកិយ។...
