វិធីសាស្រ្តចំនួន ៣ ដើម្បីជម្នះលើភាពភ័យខ្លាចដែលធ្លាប់ចួបប្រះ
ភ័យ (ភៃ សំ. បា.) ( ន. ) (ភយ) សេក្ដីខ្លាច; ហេតុឬដំណើរដែលគួរខ្លាច : កើតភ័យ, មានភ័យ ។ ខ្មែរប្រើជា កិ. ក៏មាន : ខ្ញុំភ័យណាស់ ខ្ញុំខ្លាចណាស់; កុំភ័យ! កុំខ្លាច! ឬកុំព្រួយ! ។ ភ័យភិត ឬ ភិតភ័យ ខ្លាចខ្លាំង ឬ ខ្លាចណាស់ ។ល។
ខ្លាច ( កិ. ) ដែលមិនហ៊ាន, មិនអាច : ខ្លាចខ្លា, ខ្លាចពស់ ។ ពាក្យផ្ទុយ ហ៊ាន ។
អារម្មណ៍ភ័យខ្លាច មនុស្សគ្រប់រូបតែងតែចួបប្រទះ។ ភាពភ័យខ្លាច ឬគំនិតភ័យព្រួយ អាចកើតឡើងនៅពេលមានភាពអាសន្នណាមួយកើតឡើង ឧទាហរណ៍ អគ្គិភ័យឆាបឆេះ ការវាយប្រហារ ឬការឈរនៅទីតាំងខ្ពស់ជាដើម។ បើតាមអ្នកវិទ្យាសាស្រ្ត ការកើតឡើងនូវភាពភ័យខ្លាចនោះ គឺជាសញ្ញាឆ្លើយតបទៅនឹងភាពអាសន្នទាំងនោះ។
យ៉ាងណាមិញ ភាពភ័យខ្លាច ក៏នៅតែអាចកើតឡើង នៅពេលយើងជួបព្រឹត្តិការណ៍សាមញ្ញៗមួយចំនួន ដូចជាការចូលប្រឡង ការនិយាយជាសាធារណៈ និងការបំពេញការងារក្នុងតំណែងថ្មី ជាដើមផងដែរ។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ យើងអាចជម្នះលើភាពភ័យខ្លាចទាំងនោះមួយចំនួនដោយមធ្យោបាយមួយចំនួនដែលអ្នកជំនាញផ្នែកចិត្តសាស្រ្តបានណែនាំជាទូទៅ៖
១. ស្វែងយល់ពីខ្លួនឯង និងឬសគល់ដែលធ្វើឱ្យភ័យខ្លាច
ស្វែងយល់បន្ថែមពីអ្វីដែលធ្វើឱ្យយើងភ័យខ្លាច។ ប្រសិនបើអាច យើងព្យាយាមកត់ត្រានូវចំណុចទាំងនោះថាតើនៅពេលណាដែលកើតមានការភ័យខ្លាច និងកំណត់ថាវាគឺជាអ្វី។ ទន្ទឹមនឹងនោះ យើងអាចកត់ត្រាជាដំណោះស្រាយមួយចំនួន ដែលមានប្រសិទ្ធភាព និងបំបាត់ភាពភ័យខ្លាចទាំងនោះ។ ការកត់ត្រា និងស្វែងយល់នេះ គឺជាមូលដ្ឋានគ្រឹះដើម្បីជម្នះភាពភ័យខ្លាចដែលកើតមាននោះ។
២. កត្តាខាងក្រៅ
អ្នកជំនាញ ក៏បានណែនាំនូវចំណុចសាមញ្ញមួយចំនួន ប៉ុន្តែវាជាកត្តាដែលនាំឱ្យយើងមានអានុភាពខ្លាំងជាងភាពភ័យខ្លាចទាំងនោះបានផងដែរ។ អ្វីទាំងនោះ មានដូចជាការធ្វើលំហាត់ប្រាណ ការសម្រាកបានគ្រប់គ្រាន់ ការញ៉ាំអាហារល្អដល់សុខភាព ចៀសវាងផឹកគ្រឿងស្រវឹង ចងចាំនូវពាក្យលើកទឹកចិត្ត និងរឿងល្អៗដែលបានធ្វើ ជាដើម។ កត្តាទាំងនេះ ជាកម្លាំងជួយឱ្យយើងជឿជាក់លើសមត្ថភាពខ្លួនថាពិតជាអាចធ្វើបាន ហើយភាពភ័យខ្លាចពុំមែនជាឧបសគ្គរបស់យើងទេ។ គួររម្លឹកផងដែរថា ករណីសិក្សាជាច្រើនក៏បានបង្ហាញដែរថា មានភាពភ័យខ្លាចខ្លះនៅលងបន្លាចផ្លូវចិត្តយើងក្នុងរយៈពេលយូរ ឬមួយជីវិតក៏មាន។ ដូចនេះ ការទម្លាប់ពង្រឹងសមត្ថភាពជម្នះវាបន្តិចម្តងៗទៅតាមមធ្យោបាយផ្សេងៗ និងសមស្របទៅតាមវេលា នឹងជួយយើងជម្នះលើភាពភ័យខ្លាច និងការព្រួយបារម្ភទាំងនោះបាន។
៣. រៀនប្រឈមមុខនឹងភាពភ័យខ្លាចនោះខ្លះ
អ្នកជំនាញបានលើកឡើងថា បើយើងគេចចេញពីភាពភ័យខ្លាច នោះនឹងធ្វើឲ្យយើងបាត់បង់ឱកាសចំពោះអ្វីដែលយើងចង់ធ្វើ។ នេះមានន័យថា យើងមិនអាចដឹងពីសមត្ថភាពដោះស្រាយបញ្ហារបស់យើងថាតើមានកម្រិតណា ឬអាចនិយាយថា យើងអាចបាត់ឱកាសហ្វឹកហាត់ការប្រឈមនឹងការរកដំណោះស្រាយទៅនឹងបញ្ហាទាំងនោះ។ សូមរៀនប្រឈមខ្លះនឹងភាពភ័យខ្លាចទាំងនោះ ហើយដោះស្រាយតាមសមត្ថភាពដែលយើងមានបន្តិចម្តងៗ នោះយើងនឹងឃើញពីប្រសិទ្ធភាពថាយើងអាចធ្វើបាន។
អត្ថបទទាក់ទង
វិធីសាស្រ្ត ៨ ចំណុច ដើម្បីសម្រេចបាននូវសុខដុមរមនាក្នុងជីវិតការងារ និងផ្ទាល់ខ្លួន